درگذشت غفار داورپناه بنیان گذار سنگبری نوین در ایران

غفار داورپناه ورنوسفادرانی، بنیانگذار سنگ‌بری نوین در ایران در سن ۹۲ سالگی در تهران درگذشت.
مهمترین اثر به جا مانده از داورپناه، برج میدان آزادی در تهران است؛ کار انتخاب سنگ، برش و اجرا را او انجام داد و صنعت و هنر را درهم آمیخت.این برج دهه‌هاست که برای چندین نسل ایرانیان به یادگار مانده است.
داورپناه در سال ۱۳۰۸ در سده اصفهان چشم به جهان گشود و به دلیل حرفه پدرش از کودکی به سنگ‌تراشی روی آورد.او در ۱۱ سالگی به همراه پدر به اصفهان رفت و برای کمک به خانواده، به سنگ‌تراشی مشغول شد.پدرش دهقان‌زاده‌ای بود که به ارتش پیوسته بود و به مدت ۱۰ سال در جمع قزاق‌ها بود اما استعفا داد و سنگ‌تراشی را برای امرار معاش برگزید.
داورپناه در مصاحبه‌ای که در آن زندگی صنعتی خود را شرح داده، در این باره گفته که در سال ۱۳۱۹ و همزمان با جنگ جهانی دوم که در نقاطی از ایران مردم دچار قحطی شده بودند و معیشت بسیاری در تنگنا بود، مدرسه را در کلاس چهارم ابتدایی رها کرد و برای کار به پدرش پیوست.او بعد از شهریور ۱۳۲۰ برای کار همراه پدر به شهرهای مختلف ایران سفر کرد و سپس در چهارده سالگی به تهران رفت.
وی پس از چند سال تحصیل وازسال ۱۳۱۹باشروع جنگ جهانی وقحطی وگرانی که گندم ازمنی۵ریال به ۹ تومان رسید تحصیل را رها کرد .از ۱۱ سالگی به شاگردی سنگتراشی پرداخت ودرمعدن پدرواقع در کوه آتشگاه شروع به کار وفراگرفتن سنگتراشی کرد .حدود سال ۱۳۲۰ پایش به تهران باز شد ودر سال ۱۳۲۷یک کارگاه سنگتراشی در عوارضی جاده شمیران یعنی خیابان شریعتی فعلی در تهران با سرمایه ۳۰۰ تومان راه اندازی کرد ودوگاری سنگ برای تراشیدن خالی نمود.از همین کارگاه با مهندس سرداری معمار تحصیل کرده فرانسه که بسیار سرشناس بود آشنا شد وتوا نست طرح های مورد نظر وی را در نما کاری اجرا کند واز روی مجله های معماری فرانسوی نمونه سازی کند وبه این ترتیب مورد توجه مهندسین ومعماران وپیمانکاران قرارگیرد.
در سال ۴۵ یک سفر کاری به فرانسه وایتالیا وآلمان داشت واز صنایع سنگ آنجا بازدید نمود وبرش سنگ گرانیت را دراین سفرنمونه برداری کرد.پس از بازگشت از خارج ۲۱ روز توسط حکومت وقت باز داشت شد. در یک دوره ده سالی ساکن فرانسه شد ولی چون مرد کار وسنگ ونما بود آنجا دوام نیاورد وبه کشور باز گشت. اودر این مورد می گوید:ده سالی بعد از انقلاب در فرانسه زندگی کردم، واقعا بهشت است ولی برای من جهنم بود،وقتی برگشتم دوباره خودم را پیداکردم. دیدم من دوباره غفارم من آنجا یک آدم هیچی بودم.
او معتقد به کار ومسولیت پذیری است ودر این مورد می گوید: فرهنگ کاری هنوز متاسفانه درکشور ما جا نیفتاده من همیشه ازکارگرانم خواسته ام مسولیت پذیر باشند ووجدان کاری داشته باشند. فرهنگ حق با مشتری است را باید داشته باشیم.کار سرمایه جاودانی است.
وی با افراد سرشناسی از شعرا ونویسندگان از جمله نیما معاشرت داشته ووقتی از اوسوال می شود که چه سنخیتی بین سنگ وشعر است میگوید همیشه سعی می کردم با آدمهای حشر ونشر داشته بلاشم که یک چیز یادبگیرم . حسن سلوک ورفتار را از این معاشرتها یاد گرفتم. بعلاوه اگر سنگ را بشناسید می یبینید ماده ای است بسیار غنی وانعطاف پذیر،سنگ را که بشناسید اهل فرمانبی است.
فعالیت ها:
• ۱۳۳۷: تاسیس کارخانه سنگبری مشارکتی پکا
• ۱۳۴۲: تاسیس کارخانه سنگبری ساخارا
• دهه۴۰ و۵۰: تاسیس ۱۰ کارخانه سنگ
• همکارومشاورمهندسین ومعماران سرشناس تهران درطراحی واجرای نما وسنگ کاریها ازجمله مهندس سرداری طراح وسازنده بناهای مدرن در دهه ۲۰ و۳۰ در تهران، مهندس امانت طراح برج آزادی و مهندس سیحون رییس دانشکده معماری وسازنده آثاری چون مفبره نادر، ابن سینا، خیام .
• اجرای دهها نمای جدید وابتکاری با سنگتراشی دستی
• سالهای ۴۶و۴۷ و ۴۸ : نماوتامین سنگ برج آزادی واجرای اولین سنگفرش گرانیتی کشوردر این بنا
• نما وتامین سنگ ساختمان وزارت کشور، مقبره نادر، مقبره وزیردارای مصدق، سینما دیاموند تهران، کاخ قدیمی یوشون تپه، جایگاه ها ونمای ورزشگاه تختی تهران، ده هاخانه ودفاتر کار در تهران.
پایان خبر/